2021.01.26 | 22:02
Linux İşletim Sistemi Klasörleri ve Anlamları
/root klasörü ne işe yarar?
* Her dosya root ile başlar
* Sadece root kullanıcısı bu klasöre yazabilir.
* /root root kullanıcısının ev klasörüdür. (Home directory), "/" değildir.
/bin klasörü ne işe yarar?
* Çalıştırılabilir binary dosyaları(programları) yer alır.
* Örneğin firefox bin klasörü içindedir.
* Çoğu linux komutları bu klasörün altında yer alır.
* Sistem kullanıcılarının komutlarıda burada yer alır. (ps,ls,ping,grep,cp vb.)
/sbin klasörü ne işe yarar?
* /bin klasörü gibi /sbin de çalıştırılabilir binary dosyalarını içerir.
* Fakat bu klasör altında bulunan binary dosyaları genelde sistem yöneticisi tarafından sistem bakımı için kullanılır. (iptables, reboot, fdisk, ifconfig, swapon)
/etc klasörü ne işe yarar?
* Tüm programların ayar dosyalarını içerir.
* Bu klasör aynı zamanda başlangıç ve kapanış ta kullanılan programların shell scriptlerini içerir. (/etc/resolv.conf, /etc/logrotate.conf gibi)
* Buradaki ayar dosyaları sistemin ayar dosyalarıdır, kullanıcın ayar dosyaları kendi ev (home) dizininde yer almaktadır.
/dev klasörü ne işe yarar?
* "device" yani aygıt dosyalarını içerir.
* Bu aygıtlar, terminal aygıtları, usb aygıtları veya sisteme takılan herhangi bir aygıtı içerebilir.
* Örneğin: Sisteme takılan ilk harddisk burada "/dev/sda" şeklinde görünür.
* Örneğin: /dev/tty1, /dev/usbmon0
* Burada sanal sürücülerde bulunur. Örneğin "/dev/null" gibi. Yada "/dev/random/ gibi (görevi rastgele sayılar üretmektir.)
/proc klasörü ne işe yarar?
* "process", yani sistem bilgilerini içerir.
* Burada gerçek olmayan (yalancı) dosyalar bulunur çalışan işlemler ile ilgili.. Örneğin /proc/{pid} çalışan işlemi id ile gösterebileceği bilgileri içerir.
* Sistem bilgileri ve kaynakları ile ilgili sanal dosyalar içerir. (Bilgiler yazı iledir.) Örnek olarak: "/proc/uptime".
/var klasörü ne işe yarar?
* "variable", yani değişken dosyaları burada bulunur.
* Sistem /usr ile ilgili bilgileri /var altına yazar.
* Bu klasör genelde sadece "read-only" yani sadece okunabilirdir.
* Özetle kullandıkça büyüyecek dosyalar burada bulunur.
* Yani bir mağazanın güvenlik kameraları gibi, sadece herşeyi kaydeder.
* Örnek olarak: sistem kayıt dosyaları (/var/log), paketler ve veritabanı dosyaları, (/var/lib), e-postalar, (/var/mail), yazıcı sırası (/var/spool), kilit dosyaları (/var/lock), geçici dosyalar (/var/tmp)
/tmp klasörü ne işe yarar?
* "Temporary", Yani sistem ve kullanıcılar tarafından oluşturulan geçici dosyalar bulunur.
* Bu klasördeki dosyalar sistem yeniden başladığında silinirler.
/usr klasörü ne işe yarar?
* "user", binary leri, kütüphaneleri, belgeleri ve ikinci kademe (second level) programların kaynak kodlarını içerir.
* "usr/bin" kullanıcı programlarının binary dosyalarını içerir. Normal bin klasöründe bulamadığınız dosyaları /usr/bin de bulmanız mümkündür. Örneğin: at,awk,cc,less,scp
* "usr/sbin" ise normal sbin klasöründe bulamadağınız dosyaları bulundurur. Örneğin: atd, cron, sshd, useradd, userdel
* "usr/lib" ise "/usr/bin" ve "/usr/sbin" klasörleri için kütüphane dosyalarını içerir.
* "/usr/local ise source dan install ettiğiniz programları içerir. Örneğin: apacheyi kaynak kodundan yüklediğinizde klasörü şu şekilde olacaktır: "/usr/local/apache2"
/home klasörü ne işe yarar?
* Tüm Kullanıcıların "home" yani ev dizinini içerir.
* Örneğin: /home/john, /home/nikita
* Bu dizinin içinde kullanıcıların isimleriyle oluşturulmuş klasörler vardır. Bu klasörlerin içinde kullanıcının ayarları ve dökümanları yer almaktadır.
/boot klasörü ne işe yarar?
* boot (açılış) ile ilgili dosyaları içerir.
* Örneğin Grup açılış dosyaları burada yer alır.
* kernel initrd, vmlinux, grup dosyaları burada yer alır.
* Örneğin: initrd.img-2.6.32-24-generic, vmlinuz-2.6.32-24-generic gibi.
/lib klasörü ne işe yarar?
* "library" den gelmektedir.
* /bin/ ve /sbin/ in kullanacağı gerekli kütüphane dosyaları yer almaktadır.
* Kütüphane dosyaları ld, lib, so, gibi dosyalardır.
* örneğin: libncurses.so.5.7 yada ld-2.11.1.so gibi.
/opt klasörü ne işe yarar?
* "optional" dan gelmektedir.
* Çeşitli kaynakların eklenti programları bulunur.
* Eklenti dosyaları ya "/opt/" yada "/opt/" un altındaki alt klasörlerle bulunur.
/mnt klasörü ne işe yarar?
* Sistem yöneticisinin kullanabileceği bağlantı noktasıdır. (Hard disk vs mount etmek için.
* Yada sisteme windows sürücü bağlamak istiyorsunuz bu klasör altına bağlayabilirsiniz. (Heryere bağlayabilecekken)
/media klasörü ne işe yarar?
* Çıkarılabilir yerler için geçici bağlantı noktasıdır.
* Örneğin /media/cdrom CD-ROM için, /media/floppy floppy ler için, /media/cdrecorder CD yazıcılar için.
/srv klasörü ne işe yarar?
* "service", yani servis ile ilgili bilgiler bulunur.
* Örneğin /srv/cvs, cvs ile ilgili bilgiler bulunur.
* Örneğin apache kullanıyorsunuz, websiteniz ile ilgili dosyalar burada yer alır.
/cdrom klasörü ne işe yarar?
* Aslında bulunmaması gereken bir klasördür. (Artık yeri değiştiği için)
* Yinede bazı linux sürümlerinde yer alır.
* Sisteme cdrom takıldığında bu klasörden ulaşılabilmekteydi önceden.
* Yeni sisteme göre yeni yeri /media/cdrom dur.
/lost+found klasörü ne işe yarar?
* "Geri dönüştürülen dosyalar" şeklinde çevirebiliriz.
* Sistem hata nedeniyle veya herhangi bir sebepten kapandığında, veya hata verdiğinde yarım kalan işlem ile ilgili dosyaları burada bulabiliriz. Böylelikle herhangi bir hatada dosya kaybımız en aza indirgenmiş olur.
/run klasörü ne işe yarar?
* Yeni çıkan bir klasördür. Socket ve pid (process id) bilgileri içerir. Yani girişler ve program id leri bilgilerini diyebiliriz. (Bu klasör yerine /tmp kullanılabilirdi fakat tmp de herşey silinebileceği için /run klasörü ortaya çıkmıştır.)
/selinux klasörü ne işe yarar?
* Eğer SElinux kullanıyorsanız (fedora, red hat vs.) bu klasörü görebilirsiniz. Bu selinux ile ilgili dosyaları içerir. Görevi "/proc" klasörü ile aynıdır. Her linux sürümünde bu klasör olmadığını tekrar belirteyim.