Bakın UX (Kullanıcı deneyimli tasarım) ne kadar önemli;

ciceksepeti.com'dan sipariş verdim, adresimi doğru girdim. (İstanbul). Gönderici de İstanbul'dan olduğu halde kargom 5 gündür gelmedi, arayıp sorduğumda nedeninin ciceksepeti nin arka planda çalışan sistemi olduğu ortaya çıktı. Örneğin siz İstanbul Avrupa tarafında oturuyorsunuz ve Maltepe'ye bağlı bir sokak girdiniz. Ciceksepeti adres sistemi düzgün çalışmadığı için bunu Anadolu yakasındaki Maltepe'ye yönlendiriyor. Telefonununuzu da etikete basmadığı için kargo firması size bunun bilgisini veremiyor. Siz ciceksepetine ulaşmak isterseniz de ciceksepetinin telefon üzerinden ulaşabileceğiniz müşteri hizmetleri olmadığından kimseye ulaşamıyorsunuz. Ancak canlı yardımı deneyebilirsiniz, ama maalesef ordaki arkadaşlar sanırım çalışmayı sevmedikleri için mesajlarınızı okuduktan yarım saat sonra cevap veriyorlar. (Yarım saat). Sonra kayıt oluşturuyorlar sonra aranıyorsunuz.

Arandığımda ciceksepeti kargo firması genel müdürlüğüne e-posta attığını söyledi. E-posta genel müdürlükten kargo firmasına gidecek, kargo firması tekrar dağıtıma çıkarıp bana ulaştıracak. Hali hazırda 5 gün geçti 5 gün'de süreç sürerse 10 günde ürün elime ulaşmış olacak.

Sonrası da komik, çağrı merkezinden arandıktan sonra değerlendirme e-postası geldi. Değerlendirdim ve ciceksepeti tarafından arandım, açtım fakat telesekreter de düzgün çalışmadığından ses kayıt cihazı konuşurken telefonu kapattı ve "sizi aradık ama ulaşamadık" diye bir e-posta daha geldi.

Sitenin doğru düzgün çalışan bir yeri yok maalesef.

Tasarımda yapılan küçük bir hatanın kaç kişiyi uğraştırdığına bakın. UX'in önemi.

Bir arkadaşın başına gelmiş olayı kendi yazısıyla paylaşıyorum, kimsenin canı yanmasın. Evinize armut.com olsun olmasın birini alacaksanız bir kaç defa düşünün.

tarihlerden 18 kasım 2021 perşembe. evlendiğimizden o güne 2 ay geçmiş. düğünde takılar takılmış, birkaçı hariç hepsi banka kasasında tutulmakta. iş yoğunluğundan düzenli olarak ev temizleme amaçlı bir yardımcı bulmakta güçlük çektiğimiz için armut.com isimli siteden ev temizliği amaçlı yardımcı talep ettik. eşim özellikle daha önce gelen ve memnun kaldığımız kişiye talep oluşturmak istese de bir türlü olmadı ve bize armut.com rastgele bir temizlikçi atayarak o güne randevu oluşturdu. sabah eşim evden çıkmadan önce akşam arkadaşının kınasına gideceği için yatak altındaki 2 iç içe kutunun içindeki ve çekmedemizdeki takıları kontrol etti. bunu özellikle belirtiyorum ki herhangi bir iftira atmadığımız belli olsun güzel arkadaşlar. bu takılar anısı olan herhangi bir sıcak para dönüşümüne girmeyecek ve evlilik teklifi ederken alınan tek taş yüzüğü de içermekteydi. evde neden takı tutuyorsunuz diyenler için bunu yazma gereği duydum. bu takılar günlük kullanım amaçlı tutuluyordu.

neyse efendim saatler dokuzu gösterdiğinde temizlikçi kadın eve geldi. ben o gün mesaide olmadığım için ben de evde idim. efendim hanımefendiye süpürgenin yerini, temizlik malzemelerinin yerini gösterip yatak odasına geçtim. hanımefendi temizliğe başladı. içeride telefonumla ilgileniyor ve bazamın üzerinde 120 kg bir birey olarak yatıyordum. anlayacağınız bazayı ben odadayken kimse açmadı. hanımefendi gel zaman git zaman içerideki işleri halletmiş olmalı ki yatak odasına da girdi ve ben de rahatsız olmaması için salona geçtim. öğle vakti olduğu için ve hanımefendinin yorulmuş olduğunu düşündüğüm için kendisine istediği herhangi bir yemeği alabileceğimi ilettim. kendisi 'ayyy asla dürüm yiyemem burger söyler misiniz????' diyerek benden burger talep etti. efendim evin altında olmasına rağmen burger'i almaya inmedim ve malum siteden sipariş verdim. bunu eklememin sebebi de evden hiçbir şekilde çıkmamış olduğumu anlatma amaçlıydı.

hanımefendi yemeğini de yedikten sonra temizliğe devam etti. ütü de yapacağı konusunda sözleşilmişti. ancak ütüleri yetiştiremeyeceğini söyledi. O an o kutsal cümle kulağımda adeta bir gandalf ıslığı gibi yankılandı: 'ben yatak odasını bir daha temizleyeyim sonra çıkacağım'.

ah be gerizekalı yatak odasında ne var da ikinci kere girsin uyan değil mi? işte güzel arkadaşlar saflık ve aptallık arasındaki ince çizgiyi aptallık yönünde çok kötü kaydırdığımın o an farkında bile değilken salonda mutlu mutlu temiz ev kokusu ile oturuyordum. birazdan temizlikçi çıkacak ve rahatça oturacaktım…

akşam nöbet var diye otururken tv'de kafama esen birkaç şey açarak stres atayım dedim. bir iki saat geçmedi ki benim minnak ruhlu eşim zilleri çala çala eve teşrif etti. hiçbir şeyin farkında olmayan ben mutlu mutlu oturuyor, temiz evin tadını çıkarmaya çalışıyordum…

arkadaşlar bir anda hava karardı, fırtınalar kopmaya, yüksek sesle haykırışlar gelmeye başladı. ne oluyor diye başımı bir kaldırdım ki ne göreyim: eşim adeta çıldırmışçasına salondan içeri girdi! bir anda bağırdı: kadın ne varsa çalmış!

o sırada kaybın sadece çekmeceden ibaret olduğunu sanarak lanet olsun deyip sindirmeye çalışıyorduk. eşim kınaya gideceği için bazadaki takıların kutusunu alıp için gördüğünde gözlerimin önünde yere ayakları boşalarak oturdu ve hüngür hüngür ağlamaya başladı. sekiz senedir beraberiz ben bu kadar üzülmedim güzel arkadaşlar. lanet olsun gidene ama seni öyle görmeseydim yahu… o kadar içim acıdı ki ne desem bilemedim, ağzımı açamadım. şoka girmiştim. evlilik teklifi ettiğim yüzük, annesinin aldığı manevi değeri oldukça fazla olan kolye, bileklik vs… ne varsa gitmişti. bizim için yüksek bir meblağ olan elli bin türk lirası değerinde ama maneviyatı oldukça yüksek olan takılar çalınmıştı.

beş on dakika geçti şoku atlatamadık tabii ama polisi aramak için harekete geçtik. sağolsunlar hemen geldiler. olay yeri incelemenin geleceğini bildirdiler. yarım saat bir saat sonra olay yeri inceleme geldi ve evde parmak izi için tespitte bulundular. temizlik de boşa gitmişti her yer simsiyah toz olmuştu. o sıra derdimiz tabii o değildi de bari temizlik parası gitmeyeydi diye de içten içe sinirleniyordum.

daha sonra efendim olay yeri de gittikten sonra karakola ifade vermeye gittik. bu sırada tabii ki armut.com'a telefon aracılığı ile ulaşmaya çalıştık. ancak hiçbir şekilde ulaşamadık. mail attık ve akşam olduğundan olsa gerek hiçbir cevap gelmedi. karakola vardığımızda şahsın ismini verdik ve türkiye'de öyle bir kişinin olmadığı bilgisini aldık. kişinin telefonunu biz de farkına vardığımızda hemen aramıştık ancak kapalıydı. polislere verdiğimiz telefon numarası da açık hat denen ( o sırada bilmiyorduk varmış böyle bir şey ) kimseye ait olmayan isimsiz hatlardanmış. ismini cismini bulamadık, ifademizi verdik, kamera kayıtlarını almak için polis eşliğinde eve döndük, kamera kayıtlarını da verdik ve karakolda geçen üç dört saatten sonra eve dönebildik. (kamera apartman girişi, içi ve çevresini görmekte idi)

kişiyi kamerayla da tespit edemediler haliyle. çünkü maskesi vardı ve net görünmüyordu. armut.com'dan gece olduğu için hala haber yoktu.

efendim ertesi gün cuma idi. bütün gün internette araştıra araştıra, stalk yaparcasına şahsın ismini arattım durdum. bütün kombinasyonlarla yazmaya çalıştım. daha sonra şahsın armut.com üzerinde açtığı iki adet daha hesabı olduğunu tespit ettim. şans budur ki o hesaplarında fotoğraf kullanmış ve meğersem isminin tam hali bize söylediği gibi değil ve armut.com'da bizimle eşleştiği hali gibi değil başka bir şekildeymiş. üç farklı kombinasyon ile hesap oluşturup 2 farklı fotoğraflı profil ve bir adet fotoğrafsız profili armut.com'da açabilmiş. efendim o fotoğrafları biz karakol ile paylaştık ve şahıs bulundu. şahsın aynı hareketten tam üç adet daha sabıka kaydı olduğu öğrenildi. armut.com'a defalarca mail yazıldı ve size döneceğiz denen iki mail dışında bir kere eşimi arama dışında (detayı aşağıda) herhangi bir dönüş yapmadılar. bugün beş aralık güzel arkadaşlar ve hala daha bir dönüş olmadı.

Bilgisayar açılırken böyle bir hata alıyorsanız, şu 3 komutu yazıp sorunu çözebilirsiniz;

Bilgisayar açıldı, initramfs ekranındasınız, ilk önce

exit

fsck /dev/sda1 -y

reboot

Şu ara çok revaçta, milletin instagram hesapları çalınıyor. Genelde teknoloji ile arası pek iyi olmayan kimselerin başına geliyor.

Nasıl Çalınıyor?

1. Yöntem;

Kötü niyetli arkadaş hesaba ait e-postayı bir şekilde buluyor. Bazı kullanıcılar hesabına kayıtlı e-postayı kendi profil bilgileri bölümünde paylaşıyor. Fenomen kullanıcılar internet sitesi veya youtube üzerinden de e-posta adresini paylaşabiliyor. Kötü niyetli arkadaş içinde "instagram" yazısı geçen ([email protected] gibi) veya "istagram" yazısına benzeyen bir e-posta üzerinden ( "[email protected]" "m" ile ) kullanıcıya "instagram hesabınızı doğrulayın" yada "instagram hesabınız çalındı" tarzında bir e-posta atıyor, kullanıcı bilmediği için genelde e-postanın kimden geldiğine bakmıyor, ve e-postada yazan adrese tıklayıp şifresini girdiğinde şifre kötü niyetli kullanıcının eline geçiyor.

Araştırmak isterseniz buna "phishing" deniyor, "fishing" den geliyor,
fishing : olta (yem) ile balık (fish) alma
phishing : olta (yem) ile şifre (password) alma, yem ise size atılan sahte e-posta oluyor.

2. Yöntem;

Kullanıcının basit bir şifresi varsa (123456) şifre deneme programlarıyla bu şifre kırılabiliyor.

Araştırmak isterseniz; bunun ismi de "Brute Attack". (Şifre deneme)

Sonrasında ne olur;

1. Hesabınız yüksek takipçili bir hesap ise, bu hesap birilerine arkaplanda satılıyor olabilir. Kimse sizinle iletişime geçmez.
2. Genelde yüksek takipçili bir hesap değilseniz, bir arkadaş size whatsapptan veya sosyal medya hesaplarınızdan herhangi biri üzerinden iletişime geçip, "hesabınız çalınmış sanırım, bir arkadaşa hesabı geri aldırabilirim, ama tabi paralı" tarzında konuşabilir. Sizle iletişime geçen kişi muhtemelen hesabınızı çalan kişidir. Fakat davalık olabileceğini bildiğinden "ben çaldım, para verin" demez.
3. Bir diğer durumda hesabınıza giren arkadaş sizmişsiniz gibi arkadaşlarınızla aile üyelerinizle konuşup şu IBAN'a para gönderebilirmisin şeklinde konuşabilir. Hatta bunu o şekilde yapıyorlar ki, karşı taraf anlamasın diye konuşma geçmişine bakıp sizmişsiniz gibi konuşuyorlar "babacımmm 1000TL gönderebilirmisin şu IBANA" gibi.
   (Bunu önlemek için direk instagram ile iletişime geçip instagramı dondurabilirsiniz o süreçte de çevrenizden rica edip "@xyz hesabı çalınmıştır, para göndermeyiniz, şikayet edip bloklayınız" şekilnde hikaye/post paylaşımı yaptırabilirsiniz.)

Peki ne yapabilirsiniz?

1. İnstagram ile iletişime geçip "hesabım çalındı" şeklinde durumu anlatın.(Çalındı, şifre, posta, telefon vs. değişti yazın) Yapabiliyorsanız bu e-postayı çalınan instagram hesabınıza bağlı e-posta adresinden atın.
2. Süreçte bol bol ekran görüntüsü alın, yasal haklarınızı kullanırken bu ekran görüntüleri lazım olacak.
3. Eğer sizinle birisi iletişime geçer ve hesabınız karşılığı para isterse, bunların da ekran görüntüsünü alın, IBAN isteyin ve bununda ekran görüntüsünü alın.
4. Sonra yasal olarakta bunu yapan kişiyi dava edebilirsiniz. Dava edeceğiniz kişinin muhtemelen çocuk olacağını tekrar hatırlatayım.

Bu süreç en son bir arkadaşımın başına geldi, kendisi biraz da yasal sürece hakim biri olduğu için instagram hesabını çalan kişi ile whatsapp üzerinde konuşması "abi öğrenciyim dava etmeyin nolur" şeklinde ilerliyordu ve sonunda hesabı geri almışlardı.

Çalınmaması için ne yapmalı

1. En önemlisi; her zaman çift adımlı giriş yapmayı kullanın, yani giriş yaparken telefonunuza kısa mesaj gelsin ve içindeki kodu yazarak giriş yapabilin.
2. Kesinlikle her yerde aynı şifreyi kullanmayın, instagram hesabınızı ele geçiren kişinin ek olarak e-postanızı ve facebook hesabınızı da ele geçirmesini istemezsiniz.
3. Ve büyük küçük harf, sayı, özel karakterli, sizinle ilgili bilgilerin geçmediği (adınız vs.) bir şifre kullanın. Örnek: DdE_vT4^Q'<9hP/$
4. Sosyal medyanıza bağlı e-postanız ile yazışmalarda kullandığınız e-postanızın ayrı tutup sosyal medyalardaki e-postanızı hiç bir yerde paylaşmamanız da ek bir tedbir olur. (Şifresini unutmayın)

Ve sakin olun sevgili dostlar.

İngilizce wiki sitesinde "Çin Seddi" başlığına baktığınızda ( Great Wall of China ) bir tane dahi "Turk" kelimesi geçmediğini biliyor muydunuz? Wiki Dünya çapında bir kaynak, wiki kaynak gösterilerek yazılan tüm makalelerde de "Turk" kelimesi geçmeyecektir.

Artık bir 200 yıl sonra Çinliler vakti zamanında bir duvar yaptık ama süs olması için yaptık diye iddia ederler. Türklerin kökeni de aslında Orta Asya değil, Amerika olur.

Korona sebebiyle sinema salonu işletmecileri iflasın eşiğinde. 2020 yılında bu sektördeki zararın yüzde 80 civarında olduğu tahmin ediliyor. Sinema salonu sayısının 2 bin 698 olduğu 2019 yılında, 56 milyon kişi salonlarda film izledi. 2020 yılında ise sayı 17 milyon kişiye düştü. 2021 yılında 10 milyon kişinin altına düşmesi bekleniyor.

Hiç üzülemiyorum. Sinemaya gitmeyi seven biri olarak en son gittiğimde. Cinemaximum'da (Sanatı destekleyen(!) İş Bankası'nın kuruluşudur.) 45 dakika reklam izlemiştim. Evet yanlış yazmadım; 90 dakikalık filme gittim, 45 dakika sonra ara verilecekti hesapta, fakat film öncesi 45 dakika reklam izledim, millet delirdi, elimizdeki mısır vs. bitmişti, sonra 45 dakika film izledik, 90 dakika sonra ara vermiş olduk. Ve bu İstanbul'un en güzel sinemalarından birinde olmuştu. Sonra sinemaya gitmeyi bıraktım. Şimdi batıyorlarmış üzülemiyorum.

If you like Bocelli, you would probably like "Helmut Lotti". I don't know why but I would prefer Lotti over Bocelli.

Solar paneller ile uğraşıyorsanız eğer, bunları kontrol eden iki tür cihazı fazlasıyla duyuyorsunuzdur. Bunlar MPPT ve PWM cihazlardır.

Bu cihazların ikisi de gelen voltajı belirli bir seviyeye indirmek üzere tasarlanmıştır. MPPT voltajı indirirken akımı yükselterek PWM cihazlara göre %30'a kadar fazla kazançla çalışırlar.

Yani;
100W Solar Panel Çıkış; 18V 6A ise;
PWM cihaz çıkışı; 12V 6A iken;
MPPT cihazın bunu 13V a indirdiğini varsayarsak;
100W / 13V = 7.6A oluyor, yani;
MPPT cihaz 13V 7.6A ile akünüzü şarj edecektir.
6A + (%30*6) = ~7.6 (%27+ kazanç)

MPPT cihazlar tavsiye edilir.

Sahibinden.com ilanlarına bakınca midem kalkıyor;

MOTOR KAPUTU TAVAN VE DİREĞE YUKARDAN TUĞLA DÜŞMESİ SONUCU MOTOR KAPUTU DEĞİŞMİŞ ŞASE DE KULEDE İŞLEM YOK SADECE TAMPON MUHAFAZA DEMİRİNDE KÜŞÜK İŞLEM SÖZ KONUSU TAVAN KISMI BOYALI ARKA BAGAJ KAPAĞI DEĞİŞMİŞ AMA BAGAJ HAVUZUNDA KESİNLİKLE İŞLEM YOK.

Yani dürüst ol, ona göre fiyat söyle aracını yine sat, ama temiz olmayan aracı temiz diye satmak nedir? (Hava yastıkları vs. patlaksa aracın içindeki belki bu yüzden zarar görecek)

Bu durum nasıl "adam öldürmeye teşebbüs" olarak ele alınmıyor şaşırmamak elde değil.

Raporlarda sık sık karşımıza çıkar metric ve dimension. Metric (Türkçesi : ölçülü) karşısında sayı olan bir alandır. Dimension (Türkçesi : ebat/hacim) ise karşısında sayı dışında "genellikle" yazı (string) olan bir alandır. Metricler ölçülebilirler, dimensionlar ise ölçülemezler. (data/bilgi)

Örnek;
Reklam Veren: X Şirketi (Dimension)
Reklam Ciro: 50000 TL (Metric)